Kalın bağırsağın iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla oluşur. Genellikle polip adı verilen iyi huylu büyümelerden gelişir. Kolon kanseri belirtileri arasında karın ağrısı, kabızlık, ishal ve kanlı dışkı yer alır. Erken teşhisle tedavi şansı yüksektir. Yaş, aile öyküsü, beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı risk faktörlerindendir. Tedavi genellikle cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi içerir.
Kolon Kanseri Belirtileri Nelerdir?
İshal veya kabızlık gibi bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler. Dışkının şekli veya tutarlılığı değişebilir. Dışkıda kan bulunması veya rektal kanama. Bu, açık kırmızı veya koyu kırmızı kan şeklinde olabilir. Karın bölgesinde sürekli veya geçici ağrılar. Bu ağrılar kramp şeklinde olabilir. Açıklanamayan bir şekilde kilo verme durumu. Bu, beslenme düzeninde bir değişiklik olmaksızın gerçekleşebilir. Sürekli yorgunluk veya halsizlik hissi, anemiye bağlı olabilir. Karın bölgesinde şişkinlik veya rahatsızlık hissi. Dışkının renginin koyulaşması veya açık renk alması. Düşük demir seviyesine bağlı olarak ortaya çıkan yorgunluk, solgunluk ve zayıflık. Şiddetli karın ağrısı, kusma ve dışkı geçişinde zorluk. Eğer bu belirtilerden bir veya birkaçı uzun süre devam ederse, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Kolon kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi şansı artar.
Kolon Kanseri Neden Olur?
Ailede kolon kanseri geçmişi olan kişilerde risk artar. Ayrıca, belirli gen mutasyonları da riski artırabilir. 50 yaş üstü bireylerde gelişme riski daha yüksektir. Yaşlandıkça kanser riski artar. Yüksek yağ, kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi riski artırabilir. Lif bakımından zengin gıdaların az tüketilmesi de bu riski artırabilir. Kronik inflamatuvar bağırsak hastalıkları, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi rahatsızlıklar, riski artırır. Fiziksel aktivite eksikliği, obezite, sigara kullanımı ve aşırı alkol tüketimi riski artıran diğer faktörlerdir. Bağırsakta gelişen bazı türde polipler zamanla kansere dönüşebilir. Bu faktörler dışında, kolon kanseri bazen herhangi bir belirgin neden olmadan da gelişebilir. Düzenli taramalar, özellikle risk grubundaki kişiler için önemlidir. Çünkü erken teşhis kanserin tedavi edilebilirliğini büyük ölçüde artırır.
Kolon Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, kolon kanseri riskini değerlendirmek için aile sağlık geçmişinizi sorabilir. Karın ağrısı, kilo kaybı, dışkıda kan gibi belirtiler sorgulanır. Karın muayenesi ile anormal bir durum olup olmadığı kontrol edilir. Dışkıda gizli kan olup olmadığını kontrol eden testler yapılabilir. Bu testler, kanserin erken belirtilerini tespit etmekte faydalıdır. Anemi (kansızlık) belirtileri için kan testleri yapılabilir. Ayrıca, bazı belirteçler (örneğin, CEA) kanserin varlığını gösterebilir. İnce bir tüp ile kalın bağırsak içi incelenir. Doktor, polipleri veya anormal büyümeleri görmek için bu testi kullanır. Gerekirse, biyopsi yapılabilir. CT taraması, karın bölgesinin detaylı görüntülerini elde etmek için kullanılır. Tümörlerin yayılımını değerlendirmek için faydalıdır. Karmaşık vakalarda veya diğer görüntüleme yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda MR kullanılabilir. Kolonoskopi sırasında veya cerrahi müdahale ile alınan doku örneği, laboratuvar ortamında incelenir. Biyopsi, kesin tanı koymak için en güvenilir yöntemdir. Biyopsi sonucu, kanserin varlığı, tipi ve evresi hakkında bilgi verir. Bu bilgiler, tedavi planının belirlenmesinde kritik öneme sahiptir. Kanserin erken teşhisi, tedavi sürecinin başarısı açısından son derece önemlidir. Eğer kolon kanseri belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir.
Tümörün çıkarılması en yaygın tedavi yöntemidir. Kanserli doku, çevresindeki sağlıklı doku ile birlikte cerrahi olarak çıkarılır. Tümör kolonun bir kısmında geniş bir doku kaybına neden olursa, kolonun bir kısmı vücut yüzeyine çıkarılır bir kolostomi torbası kullanır. Kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını durdurmak için ilaçlar kullanılır. Genellikle cerrahi müdahale sonrası kalıntı kanser hücrelerini yok etmek amacıyla uygulanır. Neoadjuvan kemoterapi, cerrahi öncesi, tümörün boyutunu küçültmek için kullanılabilir. Işın tedavisi, yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeyi amaçlar. Genellikle cerrahi öncesi veya sonrası kullanılabilir. Özellikle tümörün tamamen çıkarılamadığı durumlarda. Kanser hücrelerindeki spesifik moleküler hedefleri hedef alan ilaçlar kullanılır. Bu tedavi, kanser hücrelerinin büyümesini engellemeye yardımcı olabilir. Bağışıklık sistemi destekleme, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Kanser hücrelerine karşı daha etkili bir yanıt oluşturmayı hedefler. Özellikle metastatik kolon kanseri için uygulanabilir. Araştırma aşamasındaki yeni tedavi yöntemlerini denemek için klinik denemelere katılma fırsatı. Bu, hastalar için mevcut tedavi seçeneklerini artırabilir. Tedavi sonrası hastaların durumunu izlemek için düzenli kontroller yapılır. Tekrar kanser gelişimi riskini azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Bu tedavi yöntemleri, genellikle bir arada kullanılabilir. Hastanın durumuna göre özel bir tedavi planı oluşturulur. Her hastanın tedavi süreci bireyseldir. Uzman bir onkolog tarafından belirlenmelidir.